Ściana komórkowa
© - artykuł chroniony prawem autorskim autor: Jan Paweł Jastrzębski|
|
Ściana komórkowa
Ściana komórkowa jest tworem charakterystycznym dka komórek roślinnych. Nadaje im kształt, wytrzymałość na czynniki zewnętrzne oraz ciśnienie somotyczne wynikające z różnicy stężeń między otoczeniem komórki a celulozą oraz stanowi ochronę fizyczną przed uszkodzeniami i infekcjami.Zbudowana jest głównie z polisacharydów (celuloza, hemiceluloza, lignina i pektyny) oraz wniewielkim stopniu z białek (głównie strukturalnych np. ekstensyna).
Zasadniczo wyróżnia się dwa rodzaje ścian komórkowych:
- Ściana pierwotna - u młodych, aktywnych metabolicznie komórek; elastyczna, zbudowana głównie z celulozy, hemiceluloz i pektyn
- Ściana wtórna - u dojrzałych, starzejących się oraz martwych komórek; zaweira znaczne ilości ligniny.
Pomiędzy ścianami komórkowymi sąsiadujących ze sobą komórek roślinnych znajduje się blaszka środkowa. Blaszka środkowa powstaje pomiędzy komórkami już w trakcie podziału komórkowego i jest mijscem inicjacyjnym powstawania ściany komórkowej. Zbudowana jest głównie ze związków pektynowych.
Włókna celulozy układają się w tzw. mikrofibryle a te z kolei w większe struktury zwane makrofibrylami. Makrofibryle stanowią podstawowy zrąb strukturalny ściany komórkowej.
Włókna celulozy odkładane są przez komórkę na zewnątrz błony komórkowej tuż pod istniejącą już warstwą ściany komórkowej. W ten sposób następuje wzrost ściany komórkowej na grubość (wyjaśnione jest to w teorii wzrostu wielosiatkowego a proces nazwano apozycją). Powierzchnia ściany komórkowej zwiększa się poprzez rozciąganie siateczki włókien celulozowych leżących po zewnętrznej stronie ściany komórkowej. Ostatecznie ściana komórkowa skłąda się z kilku lub czasem nawet kilkudziesięciu warstw różniących się grubością, gęstością sieci celulozowej oraz skłądem substancji inkrustujących.
strona: 1 2