Lipidy
© - artykuł chroniony prawem autorskim autor: Jan Paweł Jastrzębski|
|
Fosfolipidy są to estry glicerolu, kwasów tłuszczowych i kwasu ortofosforowego. Fosfolipidy występują głównie w formie estru z dwoma kwasami tłuszczowymi i jedną resztą fosforanową, do której jeszcze przyłączona jest inna grupa hydrofilowa. Takie fosfolipidy (fosfoglicerydy) są głównymi składnikami błon lipidowych.
| Rysunek: | Schemat budowy fosfolipidu: budowa chemiczna - model kulkowy - schemat cząsteczki amfifilowej. |
Fosfolipidy ze względu na swoje właściwości amfifilowe (z jednej strony hydrofobowy, a z drugiej hydrofilowy, przy czym odległość między oba końcami jest bardzo duża) w środowisku wodnym skupiają się ze sobą częściami hydrofobowymi wystawiając do polarnej wody końcówkę hydrofilową (wyobraĹşmy sobie ogromną liczbę szpilek, które mają metalowe główki i plastikowe ostrza, zbliżenie magnesu do luĹşno rozsypanych takich szpilek wymusza na nich przyjmowanie konkretnych i zawsze takich samych układów przestrzennych). W taki sposób fosfoglicerydy w środowisku wodnym tworzą trzy typy struktur: micele, liposomy i dwuwarstwy lipidowe.
| Rysunek: | Rysunek przedstawia różne formy lipidowe jakie mogą się tworzyć w środowisku wodnym |
Glikolipidy zawierają jako składnik dodatkowy cukier, którym najczęściej jest galaktoza lub laktoza. Glikolipidy są składnikiem błon komórkowych.
Lipidy nieglicerynowe
Najobszerniejszą grupę lipidów nieglicerynowych (czyli estrów kwasów tłuszczowych i alkoholi nie będących glicerolem) stanową woski. Woski są mieszaniną wielu lipidów (w ich skład wchodzą również wolne kwasy tłuszczowe), wśród których główną część stanowią estry alkoholi o długich łańcuchach węglowych. Wśród wosków wyróżnia się:- Woski zwierzęce
- wosk pszczeli - produkowany przez pszczoły
- Chinese wax - produced by scale insects Coccus ceriferus
- Shellac wax - from the lac insect Coccus lacca
- spermacet (olbrot) - produkowany przez walenie (bardzo cenny dodatek do kosmetyków)
- lanolina (wosk wełny) - produkowana przez owce do "konserwacji" wełny
- Woski roślinne
- Bayberry wax - from the surface of the berries of the bayberry shrub
- Candelilla wax - from the Mexican shrubs Euphorbia cerifera and E. antisyphilitica
- Carnauba wax - from the leaves of the Carnauba palm
- Castor wax - catalytically hydrogenated castor oil
- Esparto wax - a byproduct of making paper from esparto grass
- Japan wax - a vegetable triglyceride (not a true wax), from the berries of Rhus and Toxicodendron species
- olejek jojoba - pressed from the seeds of the jojoba bush, a replacement for spermaceti
- Ouricury wax - from the Brazilian Feather palm
- Rice bran wax - obtained from rice bran
- Woski mineralne
- Ceresin waxes
- Montan wax - extracted from lignite and brown coal
- Ozocerite - found in lignite beds
- Peat waxes
- Woski z ropy naftowej (odmiana mineralnych)
- Paraffin wax - made of long-chain alkane hydrocarbons
- Microcrystalline wax - with very fine crystalline structure
- Woski syntetyczne
- Polyethylene waxes - based on polyethylene
- Fischer-Tropsch waxes
- Chemically modified waxes - usually esterified or saponified
- substituted amide waxes
- polymerized α-olefins
Test:
Konsystencja (to czy substancja jest stała czy płynna) glicerydów nie zależy od:
a) temperatury
b) objętości próbki substancji
c) uwodornienia kwasów tłuszczowych
d) ilości wiązań nienasyconych w węglowym łańcuchu kwasu tłuszczowego
Rozwiązanie
Charakterystyczne wiązanie chemiczne definiujące częściowo lipidy to:
a) Wiązanie peptydowe
b) Wiązanie jonowe
c) Wiązanie glikozydowe
d) Wiązanie estrowe
Rozwiązanie
Fosfolipid zawiera:
a) nie ma prawidłowej odpowiedzi
b) fosfor cząsteczkowy (substancja świeci w ciemności)
c) cząsteczkę ATP (adenozyno trójfosforanu)
d) resztę kwasu ortofosforowego
Rozwiązanie
| Zobacz inne artykuły: | |
|
• Cukry • Lipidy • Białka • Kwasy nukleinowe Tagi: |
